Bekramming buitentalud

Wat is het?

Een waterdoorlatend geotextiel of ondoorlatend dijkzeil/folie aan de buitenzijde van de waterkering die is vastgezet met krammen (soort pennen). 

Wat doet het?

De noodmaatregel heeft de functie om de waterkering te beschermen tegen (verdere) erosie en afkalving als gevolg van stroming (rivieren) of golven (klap / oploop) of drijfvuil. Je past dit toe op plaatsen waar de belasting te groot is of wordt voor de aanwezige sterkte. Meestal is er een (erosie)schade geconstateerd op het buitentalud. 

Vormt de afwezigheid of bijna afwezigheid van de waterremmende buitenzijde van de waterkering een risico? Dan zijn er aanvullende eisen aan de materialen van toepassing. De remmende functie voor waterinfiltratie dient dan te worden herstelt en verbeterd. Een waterdoorlatend zeil of textiel is dan niet meer logisch. Let dan op de keuze van de materialen en te volgen procedure. 

Waar kan het gebruikt worden?

De maatregel is in de praktijk vooral langs de rivieren en kanalen toegepast. Bij relatief lichte weersomstandigheden is het ook geoefend langs de grote meren. Het is onzeker of en vermoedelijk onwaarschijnlijk dat de maatregel succesvol kan worden toegepast langs de zeekust. De hoge windsnelheden bij maatgevend omstandigheden laten het doorgaans niet toe om de noodmaatregel te plaatsen. De veiligheid van de dijkwacht is dan een uitvoerbaarheidsbepalende beperking. Disclaimer hierbij is dat er de wetenschappelijke onderbouwing voor het toepassingsbereik ontbreekt, specifiek voor de parameters stroomsnelheden, turbulenties, golfenergie (hoogte en periode), breakerparameters, etc. 

Hoe pas je het toe ?

Indien de waterinfiltratie geen aandachtspunt is, dan zijn er meerdere werkwijzen mogelijk. Grofweg zijn er twee methoden: 

• Zanddicht doek met met geogrid op buitentalud. Horizontaal uitrollen. Alleen mogelijk bij lage buiten waterstanden. 
• Leggen dijkzeil. In deze methode wordt het zeil verticaal uitgerold vanaf de kruin.  

Daarnaast worden er in het land verschillende soorten pennen en doeken gebruikt. 

De werkwijze is grofweg:

1. Veiligheidsrisico's in kaart brengen en beheersen.
2. Werkvoorbereiden: Ontwerp maken. Materialen, materieel en personeel organiseren. 
3. Afzetten werkterrein 
4. Taludherstel: Opvullen erosiegat, bijvoorbeeld met grind (let op filterregels), zandzakken of klei. Dit draagt bij aan het beperken van de aangrijpingsmogelijkheden voor het langsstromende water, verhoogt de stabiliteit en herstelt de functie van het buitentalud om de waterkering te beschermen. 
5. Uitrollen doek (met de wind mee indien mogelijk). Dit is de erosieremmer.  
6. Borgen: vastzetten met bekramming of pennen. Sommige doeken worden extra geballast met zandzakken of zandzakken aan touwen. 
7. Herhalen en overlap: Volgende rol plaatsen, waarbij overlap een aandachtspunt is. De bovenstroomse doek dient bovenop de benedenstroomse doek (overlap >1 meter). Bij horizontaal gerolde doeken dien de bovenste doek dakpansgewijs te worden gelegd. 
8. Monitoring en inspectie op functioneren 

Voor meer informatie zie werkinstructies onderaan pagina. 

Hoe ziet het eruit?

LET OP!

• Veiligheid: Verdrinkingsgevaar. grote kans op vallen en uitglijden. Afhankelijk van omstandigheden kans op onderkoeling. Werk met passende veiligheidskleding met o.a. veiligheidshesjes, waadpakken, reddingsvesten en aangelijnd werken!
• Let op belastbaarheid van de waterkering bij het aanvoeren van de materialen met de transportvoertuigen (o.a. macrostabiliteit en afschuivingen).  
• Let op bereikbaarheid van de locatie (of groot materieel mogelijk is). 
• Let bij het plaatsen op dat:
  • er voldoende bekramming (pennen) zijn toegepast de overlappen goed zijn geplaatst
  • er geen aangrijpingspunten zijn voor stroming (zo glad mogelijk!) of wind. Dit betekent mogelijk zandzakken in gaten of aanvullen van talud met grindstorting of grond. 
  • bij wind: rol niet te ver uit. 
• Duikers zijn nodig bij de plaatsing (ver) onder de waterlijn en inspectie of de maatregel correct is geplaatst.  
• Onder water dienen de schadeplekken met zandzakken of wiepzinkstukken te worden hersteld.
• Let op erosie als gevolg van kolkvorming en pas maatregelen toe die kolkwerking reduceren. 

Relatie met andere faalmechanismen

Een ondoorlatend doek reduceert de infiltratie in de waterkering als er een lokale beschadiging van de bekleding aanwezig is. Dit is over het algemeen een gunstig effect. Waterinfiltratie is een belangrijke belasting bij geotechnische faalmechanismen, zoals macrostabiliteit binnenwaarts en microinstabiliteit van het binnentalud. Dit effect is niet gegeven bij waterdoorlatende geotextielen. 

Welke aanvullende noodmaatregelen zijn mogelijk?

Indien er nog ruim voldoende tijd is, kan ook aanvullende materialen worden aangebracht. Deze materialen dienen dan wel de sterkte van de waterkering te verhogen en stabiel te zijn onder de betreffende hoogwateromstandigheden. 

Meer weten?