Skip to main content

Uittredend water achterland (kwel)

Bij kwel treedt water vanuit de rivier onder de dijk door en komt het water in het achterland weer boven de grond. Kwel kan zorgen voor wateroverlast en leiden tot verweking van de binnenteen en achterland.

Wat zie ik?

Door het verschil in waterpeil binnen- en buitendijks kan water via de ondergrond onder de dijk doorstromen. Op plaatsen waar de afdekkende laag dun of onderbroken is, kan dit water aan het oppervlak komen. Daar zijn natte plassen of plekken te zien.

We noemen het kwel als over grotere oppervlakte water uitstroomt zonder der er sprake is van een geconcentreerde uitstroom van water in de vorm van een wel. Het is mogelijk dat kwelwater gronddeeltjes vanaf maaiveld meevoert. Deze deeltjes komen samen in de stroompjes waarmee het water vanaf de binnenteen naar de sloot stroomt. In zo'n stroompje, of op de bodem van een kwelsloot kunnen dus meegevoerde gronddeeltjes te zien zijn. Het achterland kan door veel kwel als een waterbed aanvoelen. We spreken dan van verweking.

Waar zit de schade?

Het water dat onder de dijk doorloopt komt in het achterland terecht, maar kan ook op de bodem van een sloot, overkluizing/duiker of op andere locaties waar gaten in de deklaag zitten naar boven komen.  

Bij het zoeken naar schade is speciale aandacht vereist voor plekken waar sloten of andere lage plekken in het maaiveld zijn. In sloten is soms vertroebeling van het water zichtbaar dat wordt veroorzaakt door het water dat uit de grond kwelt. Ook een stijgende waterstand in de sloot kan een indicatie zijn voor kwel.

Kwelwater kan binnendijks ook in de omgeving van bomen optreden. Hun wortels kunnen door de afdekkende kleilaag groeien, waardoor kwel langs de wortels kan ontstaan. Rottende wortels van dode of gekapte bomen kunnen na het afsterven holle ruimte in de bodem achterlaten waardoor een geconcentreerde kwelstroom kan optreden. We spreken dan van wellen.

In het bijzondere bij ontwortelde bomen kan kwel optreden en bij de gaten die ontstaan kan de grond gemakkelijk wegspoelen.

Controleer daarom binnendijks zowel gezonde bomen als oude stobben op kwel en, als dit wordt waargenomen, controleer of er zand meegevoerd wordt.

Hoe ziet er eruit?

Uitredend water in het achterland kan eruit zien zoals in onderstaande afbeeldingen.

Uitredend water in het achterland
Kwel in het achterland
Kwel in het achterland rondom een boom
Kwel bij boom

Meer weten?

Kijk dan op https://digigids.stowa.nl/